Molen helpt molen
Het bestuur van de Etersheimerbraakmolen wilde hun monumentale gebouw graag klimaatneutraler maken en de energierekening omlaag brengen. Want die was flink hoog. Met subsidie van de Stichting Duurzaam Waterland is de molen nu grondig geïsoleerd.
Jan Kant is verantwoordelijk voor het onderhoud van de Etersheimer Molen: ‘Ik heb een groen hart en ben al een paar jaar op zoek naar verbetering van onze molen qua energieverbruik. Ik woonde een bijeenkomst van de gemeente bij om monumenten te verduurzamen. Helaas bleek dat alleen over woningen te gaan. Toch wilde ik graag onze molen klimaatneutraler maken. Als stichting kunnen we dat helaas niet zelf betalen.
Ik kreeg van Jeroen Besseling van de gemeente Edam-Volendam de tip om contact op te nemen met de Stichting Duurzaam Waterland. Ik kende de stichting wel, want had met hun subsidie al eerder mijn eigen woning verduurzaamd. Maar ik had geen idee dat ze dit soort dingen ook subsidiëren.’
Isoleren slimmer dan zonnepanelen
Toen de vraag van Jan eind 2018 binnenkwam bij Stichting Duurzaam Waterland zijn bestuursleden Bert Reiling en Antoine Maartens langsgegaan. Bert: ‘We bekeken de molen van top tot teen en kwamen al snel tot de conclusie dat isoleren meer voordelen zou opleveren dan bijvoorbeeld het plaatsen van zonnepanelen. ‘Het is vooral belangrijk om zo’n oude molen in goede conditie te houden. En dat doe je door hem van binnen droog en schimmelvrij te houden. De molenstichting deed dat met elektrische verwarming. Maar met een slechte isolatie stook je je een slag in de rondte. Als je dan ergens geld insteekt, kun je dat maar beter in de isolatie doen.
‘Met een slechte isolatie stook je je een slag in de rondte’
‘Het probleem met zonnepanelen is bovendien dat je afhankelijk bent van de zon, vertelt Bert. ‘En die schijnt juist weinig op de momenten dat het verwarmen van de molen hoognodig is: in de winter.’ Jan: ‘Dat is inderdaad de belangrijkste periode voor ons. In de winter moeten wij de molen tussen de 12 en 15 graden Celsius houden. Onze energierekening was dan ook behoorlijk hoog.’ Bert: ‘Een gebouw isoleren levert vaak meer rendement op. Je hoeft een stuk minder te verwarmen, terwijl je er wel comfortabeler bijzit.’
Fijne samenwerking
Jan heeft na de adviezen van Bert en Antoine op aanraden van de gemeente contact opgenomen met Adviesbureau De Groene Grachten, gespecialiseerd in het vergroenen van monumenten. De gemeente heeft deze kosten voor het bouwkundig advies betaald. ‘Ontzettend fijn, want het zijn toch forse bedragen, net als het isoleren dat de Stichting Duurzaam Waterland betaalde. Dat laatste is nu bijna klaar en we zijn de kap aan het schilderen. In de toekomst willen we nog andere dingen aanpakken, maar voor nu is dit al een hele stap in de goede richting. Het was een mooi traject en samenwerken met Bert en Antoine was super.’
Sociale windmolens
‘Ik vind dit vrijwilligerswerk ontzettend leuk om te doen’, vertelt Bert. Het is sowieso fantastisch om in zo’n molen rond te lopen natuurlijk. Maar ook erg leuk om te onderzoeken waar al dat energieverbruik nou vandaan komt. En dan een slimme oplossing verzinnen waardoor mensen en organisaties enorm besparen op hun energierekening. Dat vind ik ook zo mooi aan mijn werk bij de stichting. Onze subsidie komt echt van sociale windmolens, die van de Coöperatie Windmolens Waterland zijn. Het is beter voor de portemonnee van de gemeenschap én het milieu. Veel mensen in onze regio zien de windmolens dan ook als iets moois.’
Jan is het daar mee eens: ‘Het zijn natuurlijk niet de fraaiste dingen, maar dat ze de winst gebruiken voor de inwoners en organisaties in onze regio is geweldig. De laatste 25 jaar dachten veel windopwekkers alleen maar in geld en niet in mensen. De stichting laat zien dat het ook anders kan.’