Hobbykippenhouders hebben massaal gereageerd op de oproep van Stichting Duurzaam Waterland om hun eieren in te leveren voor een PFAS-test. 28 Hobbykippenhouders uit de gemeenten Edam-Volendam en Waterland hebben hun eieren laten testen. De eerste resultaten zijn nu binnen: de meeste eieren vallen boven de EU-norm voor veilige PFAS-gehalten.
Hobbykippenhouders in de gemeenten Waterland en Edam-Volendam werden in april opgeroepen om de eieren van hun kippen via Stichting Duurzaam Waterland (SDW) op PFAS te laten testen. De stichting werd overspoeld met reacties. “Dan zie je hoe erg dit onderwerp nu leeft”, aldus Channa Brunt, bestuurslid en projectleider groen bij SDW. “Het advies van het RIVM om geen eieren van je hobbykippen meer te eten kan rauw op je dak vallen, als je die eieren al jaren hebt gegeten. Ik kan me dan goed voorstellen dat je ook jouw eieren wilt laten testen. De laboratoriumtests zijn echter prijzig. We hopen de hobbykippenhouders op deze manier een hart onder de riem te steken.”
De kippenhouders zijn na een selectie op basis van een vragenlijst per postcodegebied aan elkaar gekoppeld en hebben met 2, 3 of 4 personen een testkit voor 10 eieren gevuld. Op die manier zijn 8 testkits gevuld, waarmee SDW een eerste indruk wil krijgen van de PFAS-gehalten in eieren uit de regio. 2 testkits kwamen met goede resultaten terug: de eieren uit het binnengebied van Monnickendam bevatten bijzonder weinig PFAS. Die uit Edam en Volendam zaten vrijwel op de eerdergenoemde EU-norm. 2 van de testkits scoorden juist bijzonder slecht. De testkit die door Warderers werd gevuld zat 5x boven de norm. Die uit het buitengebied van Monnickendam, Overleek, bleek maar liefst 9x boven de norm te zitten.
“Ja, dat is wel schrikken”, aldus Brunt, “maar we willen hier nog geen conclusies aan verbinden voordat we
nog iets dieper hebben gegraven.” Factoren die bijdragen aan de hoeveelheid PFAS in eieren zijn bijvoorbeeld de leeftijd van de kippen, hoe vaak ze een ei leggen, en het dieet. “De eerste resultaten duiden dus niet direct op PFAS-vervuiling in de regio”, zegt Brunt, “er kan zomaar een kippenhouder bij zitten die z’n kippen voer geeft dat vervuild blijkt te zijn, om maar wat te zeggen. Daarom is de volgende stap: de kippenhouders uit de regio’s die zo slecht scoren een individuele testkit aanbieden om te kijken of iedereen terugkomt met slechte resultaten, en vervolgens bodemonderzoek doen.”
PFAS zijn door de mens gemaakte stoffen die water, vet en vuil afstoten en daarom veel worden gebruikt in alledaagse producten zoals regenkleding, pannen en verpakkingen. Het probleem is dat PFAS niet tot
nauwelijks afbreken in het milieu en zich ophopen in de natuur en in de lichamen van alles wat leeft. Dat kan op lange termijn schadelijk zijn. Daarom is er steeds meer aandacht voor het terugdringen van PFAS-gebruik en -vervuiling. Nederland werkt sinds 2020 samen met Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen aan een Europees verbod op PFAS. In 2023 is het gezamenlijke voorstel voor een Europees verbod ingediend. Momenteel bevindt het voorstel zich in de beoordelingsfase. De verwachting is dat de Europese Commissie in 2025 een definitief voorstel voorlegt aan de lidstaten voor besluitvorming.
De stichting, die financieel wordt mogelijk gemaakt door de twee windmolens bij de Nes van de Coöperatie Windenergie Waterland (CWW), deelt de uitslagen van de scan in de regio met onder meer beleidsadviseurs bij de gemeenten Waterland en Edam-Volendam. Zo hopen ze het gesprek over PFAS-vervuiling in de gemeenteraden op gang te brengen.